Verkeer, wegen en water

Ontwikkelingen

• Samen richting nul verkeersslachtoffers

In Nederland vallen elke dag twee doden in het verkeer. In Drenthe komt er gemiddeld elke veertien dagen iemand om in het verkeer. Jaarlijks raken honderden mensen ernstig gewond. Harde cijfers, maar het zijn niet alleen cijfers. Het zijn familieleden, vrienden of collega’s van ons die soms levenslang de gevolgen van een verkeersongeluk met zich meedragen. Uit cijfers van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) blijkt dat de laatste jaren het aantal ernstige verkeersslachtoffers toeneemt, dat geldt ook voor Drenthe en ook voor onze gemeente Midden-Drenthe. Om dit tij te keren is de Mobiliteitsraad Drenthe (voorheen Verkeers- en Vervoersberaad Drenthe) de campagne ‘Samen richting Nul verkeersslachtoffers!’ gestart. De Mobiliteitsraad Drenthe is een overlegorgaan waar de wethouders van de Drentse gemeenten, de gedeputeerde van de provincie en de hoofdingenieur-directeur van Rijkswaterstaat Noord in vertegenwoordigd zijn.

• Duurzame mobiliteit

In Nederland hebben we afgesproken dat we de uitstoot van CO₂ in 2030 willen beperken met 49% ten opzichte van de uitstoot in 1990. De EU-doelstellingen voor 2030 zijn een vermindering van de CO₂-uitstoot met ten minste 40%.
Om deze doelstellingen te halen moeten we ook op gemeentelijk niveau ons steentje bijdragen om zo onze mobiliteit ook in de toekomst mogelijk te maken. Op elk schaalniveau moeten we daarvoor het bestaande mobiliteitssysteem fundamenteel veranderen. We moeten op zoek naar een duurzame mobiliteit die veilig, comfortabel en minder belastend is voor het milieu. Hiervoor hebben we gezamenlijk met de andere Drentse gemeenten het Regionaal MobiliteitsPlan 1.0 (RMP 1.0) opgesteld. Dit RMP 1.0 is een startdocument die we doorontwikkelen tot een RMP 2.0 (over verder)
Wij zetten daarom stevig in op stimuleringsmaatregelen voor de fiets, elektrificering, het gebruik van duurzame brandstoffen en de aanleg van een duurzame infrastructuur. Een duurzaam bereikbaar Midden-Drenthe, Drenthe en Nederland, daar gaan we voor.

• Klimaatadaptatie

Het klimaat verandert. De afgelopen jaren waren de zomers droog en heet, terwijl de zware zomerse buien tot wateroverlast leiden. Deze effecten hebben invloed op onze leefomgeving, waardoor we ons zullen moeten aanpassen aan de veranderingen die nu al merkbaar zijn. Het aanpassen aan het klimaat (klimaatadaptatie) zal een steeds grotere rol hebben op onze leefomgeving.

Extreem weer heeft ook invloed op de onderhoudstoestand van de wegen. Door lange droogtes zakt het grondwater, waardoor de ondergrond onder de wegen ook verzakt. Dit betekent dat er meer en diepere schades zijn aan de wegconstructies en de fundering van de weg.

• Grootschalig onderhoud vijver Noordveen Beilen

De vijver Noordveen is aangelegd bij de ontwikkeling van de woonwijk rondom de straten Veldakker en Breekamp. Met het aanpakken van grootschalig onderhoud aan deze twee waterpartijen dragen wij bij aan een prettige leefomgeving. Door een natuurlijk proces vindt er slibvorming plaats op de bodem van de vijver. Het komende jaar worden de voorbereidingen gestart voor het baggeren van dit slib. Deze onderhoudswerkzaamheden zullen uiteindelijk een positieve bijdrage leveren aan een betere biodiversiteit, een betere waterkwaliteit en een betere doorstroming van het oppervlaktewater.

• Grootschalig onderhoud vijver Haven Beilen

Waterschap Drents Overijsselse Delta is momenteel onderhoudswerkzaamheden aan het Linthorst Homankanaal aan het voorbereiden. Deze watergang zal tussen de spoorlijn bij Nagtegael en de A28 worden gebaggerd. De Haven in Beilen is in eigendom en beheer van de gemeente Midden-Drenthe. Met het waterschap zal worden samengewerkt om het slib te baggeren, zowel in het kanaal als in de Haven. Dit groot onderhoud aan het kanaal en de Haven zal uiteindelijk een positieve bijdrage leveren aan een betere biodiversiteit (waterkwaliteit) en een betere doorstroming van het oppervlaktewater.

Wat hebben we bereikt?

• Verkeersslachtoffers

Verkeer en de cijfers over verkeer zijn van veel factoren afhankelijk. In een jaar met veel gladheid en laagstaande zon kunnen er meer ongevallen zijn dan anders. Daarom is het van belang om dit soort cijfers over een langere periode te bekijken. In 1970 waren er in Nederland 3.500 verkeersdoden. In 1998 nog 1.149. Met veel maatregelen, op landelijk en lokaal niveau hebben we dit weten terug te dringen naar 610 in 2019 (De cijfers van 2021 zijn op dit moment nog niet beschikbaar). Dat zijn er 51 minder dan in 2019.
De cijfers voor de gemeentelijke wegen zijn erg laag. Daarom kijken we ook naar provinciale en landelijke cijfers. Van de dodelijke slachtoffers is landelijk gezien één derde in de auto en één derde op de fiets. Hoewel we in de gemeente kleine aantallen hebben lijkt het dat wij deze trend ook volgen.

Wanneer we onze gemeente vergelijken met Nederland, Drenthe en gemeenten met 25.000-50.000 inwoners valt op dat wij meer verkeersongevallen en fors meer verkeersdoden hebben.

Wanneer wij het aantal verkeersdoden bekijken per 100 km weglengte zien we het beeld verschuiven. Wij hebben 1,8 verkeersdoden per 100 km weglengte en vallen daarmee, op basis van de onderverdeling, in de middenmoot.

Onderhoud wegen
De gemeente Midden-Drenthe heeft als grote plattelandsgemeente een fors areaal aan wegen in beheer. Als wegbeheerder is de gemeente verantwoordelijk en aansprakelijk voor goed onderhoud. Daartoe worden jaarlijks onderhouds- en reconstructiewerkzaamheden uitgevoerd.
De uitgangspunten van het beleid staan beschreven in het beleidsstuk “Midden-Drenthe op de goede weg! – Beleid onderhoud Wegen en Bruggen 2018 – 2028”.
Samengevat komt het beleid er op neer dat we onze wegen, paden , bermen, bruggen en andere kunstwerken op het standaardniveau B onderhouden. Fietspaden en fietsroutes onderhouden we op het hogere niveau A, evenals centrumgebieden en gebieden met een bijzondere status. Wegen met een beperkte verkeersfunctie onderhouden we op een lager niveau dan standaard, niveau C.
We hebben circa 1000 km bermen. Door actief bermonderhoud proberen we de bermen zoveel mogelijk in een goede staat te houden. Door weers- en verkeersinvloeden kunnen we dit echter niet altijd op elk moment garanderen en ontstaan er op sommige plekken zachte drassige bermen. Langs drukke wegen en landbouwroutes leggen we bermverharding en passeerhavens aan voor het verbeteren we de uitwijkmogelijkheden voor het verkeer. Dit betekent dat verkeer niet in de drassige berm hoeft uit te wijken en voorkomen we verkeersonveilige situaties.

• Klimaatadaptatie

De afgelopen jaren heeft de gemeente Midden-Drenthe verder invulling gegeven aan het thema klimaatadaptatie. In een regionaal samenwerkingsverband is gewerkt aan het inzichtelijk maken van de effecten van de thema’s droogte, hittestress, wateroverlast en overstromingen. Dit is vertaald in een klimaatatlas (opgeleverd in 2020). In 2021 en 2022 is gewerkt aan dialogen met regionale stakeholders om deze klimaatatlas te toetsen. Dit heeft ertoe geleid dat eind 2021 de regionale adaptatiestrategie (RAS) en uitvoeringsagenda is vastgesteld. Hierin zijn de visie, doelstellingen en maatregelen benoemd. De uitvoeringsagenda met maatregelen heeft een looptijd tot en met 2027.
In 2022 wordt invulling gegeven aan het opstellen van de lokale adaptatiestrategie (LAS) met uitvoeringsagenda. Hierin kunnen we concreet de ambities van de gemeente Midden-Drenthe vormgeven.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• Infrastructuur

Om de verkeersveiligheid en de duurzame bereikbaarheid te verbeteren hebben we verschillende maatregelen uitgevoerd, van klein tot groot. Hieronder beschrijven we een aantal projecten en werkzaamheden.

• Aanleg Rotonde A28, afrit 30

Afrit 30 van de A28 is de hoofdtoegang van het snelwegnetwerk voor Midden-Drenthe. Het ontsluit Beilen, met de bedrijventerreinen Ossebroeken, Dambroeken en de Zuidmaten. Het distributiecentrum van de Jumbo ligt onder aan de afrit. Ook is dit een belangrijke toegang voor de dorpen en een groot deel van het buitengebied rond Beilen. Onder aan de westelijke afrit was al een rotonde. In 2020 hebben we een rotonde aangelegd op de oostelijke afrit 30 van de A28. Hiermee is de doorstroming en de verkeersveiligheid enorm verbeterd.
In 2022 ronden we de laatste werkzaamheden van het project af, waaronder de plaatsing van het Boertje nabij de rotonde. Het boertje moet grondig gerestaureerd worden. In 2021 hebben we samen met de historische vereniging en stichting de Boer gezocht naar replica van “het Boertje” Deze hebben we gevonden en de verwachting dat er medio 2022 een replica is.

• Herinrichting Westeinde-Hoofdstraat-Oosteinde Westerbork

Als laatste project van het totaalverbetering van de infrastructuur in en rond Westerbork hebben we in 2021 de herinrichting van het Westeinde-Hoofdstraat-Oosteinde afgerond. Bij deze herinrichting hebben we stevig ingezet op de fiets, waarbij we in het profiel ook rekening hebben gehouden met de passeerbaarheid van landbouwvoertuigen en openbaar vervoer. Rond de zomer van 2022 houden we nog een evaluatie met bewoners en belangenpartijen.

• Geluidsscherm Spier

In 2021 hebben we een nieuw geluidsscherm langs de A28 bij Spier gebouwd.

• Eekhoutswijk

Tijdens inloopbijeenkomsten voor het realiseren van passeerhavens hebben meerdere aanwonenden van de Eekhoutswijk aandacht gevraagd voor de snelheid van het verkeer op de Eekhoutswijk. Als proef hebben we twee drempels aangelegd waar personenauto's voor moeten afremmen, maar landbouwverkeer gewoon overheen kan rijden. Begin 2021 hebben we deze maatregelen geëvalueerd. De belangen van aanwonenden en bedrijven liggen behoorlijk ver uit elkaar. We proberen overeenstemming te bereiken voor extra maatregelen, die draagvlak hebben bij beide belangen.

• Spoorwegovergangen

Op 22 mei 2020 is er helaas een ongeval geweest op een onbewaakte spoorwegovergang tussen Hooghalen en Beilen, waarbij de machinist is omgekomen. Na het ongeval is er een intensieve samenwerking ontstaan tussen de grondeigenaar, NS, ProRail en de gemeente om het probleem op te lossen. Na de zomer 2020 is er een noodweg aangelegd, waardoor de twee onbewaakte spoorwegovergangen tussen Hooghalen en Beilen gesloten konden worden. In 2021 is de definitieve weg aangelegd.

Op 12 januari 2021 is er helaas ook een ongeval geweest op een onbewaakte spoorwegovergang tussen Wijster en Beilen, waarbij een bewoonster is omgekomen. Na het ongeval is er een intensieve samenwerking ontstaan tussen de grondeigenaar, NS, ProRail en de gemeente om het probleem op te lossen. We verwachten dat ook deze spoorwegovergang op termijn gesloten kan worden, het proces daarvoor loopt. Dan hebben we in onze gemeente geen onbewaakte spoorwegovergangen meer.

• Noord-zuidroute Beilen

Één van de onderdelen uit het uitvoeringsprogramma is de Noord-Zuidroute door Beilen. Om de randvoorwaarden en de bandbreedte te bepalen is er begin 2020 een bijeenkomst met raadsleden gehouden. Om een beeld te krijgen wat inwoners en verkeersdeelnemers belangrijk vinden is er in het najaar van 2020 een enquête uitgezet. Met de resultaten zijn we in 2021 gestart om de plannen uitwerken.

• Fietsplan

Voor de zomer van 2021 heeft de commissie opiniërend gesproken over  het fietsplan. Hierbij heeft de commissie nadrukkelijk gevraagd om uitgebreide participatie met onder andere de verschillende dorpsbelangen in onze gemeente. Naar verwachting kan het definitieve fietsplan medio 2022 vastgesteld worden.

• Laadpalen

In 2018 is een concessie voor het plaatsen van 1000 laadpalen in de provincie Drenthe en Groningen gestart. Veel gemeenten in Groningen en Drenthe doen mee met deze concessie, zo ook wij. Voor een periode van 3 jaar worden de laadpalen geplaatst door de concessiehouder. We zien de laatste tijd dat de aanvragen van particulieren stijgen. We zijn als gemeente binnen deze concessie in 2021 gestart om circa 15 laadpalen te plaatsen op strategische plekken.

• Scan Civiele Projecten

Als gevolg van de overschrijding bij de Rotonde A28 heeft de gemeenteraad gevraagd om meer inzicht te krijgen in de civiele projecten. In de zomer en het najaar van 2020 hebben we een scan uitgevoerd op de civiele projecten. Als vervolg op de Scan Civiele Projecten heeft de raad voor de zomer van 2021 een besluit genomen over de Keuzenota Civiele Projecten.

• Gedragsbeïnvloeding

Een duurzame veilige bereikbaarheid realiseer je niet alleen door in infrastructuur te investeren. Daarom heeft Mobiliteitsraad Drenthe afgesproken om naast de investeringen in infrastructurele maatregelen ook te investeren in gedragsbeïnvloeding. De gemeentes investeren 1 euro per inwoner en de provincie doet hier een euro bij. De gedragsbeïnvloedingsprojecten voeren wij in regioverband uit. In totaal hebben wij in de regio Zuid-west Drenthe een budget van ruim € 300.000. Enkele projecten die we in onze regio Zuid-west Drenthe vaak jaarlijks uitvoeren: Fietsverlichtingscampagne, Fietscontrole, Veilig door 't dorp, Mobiel in de hand, fiets aan de kant, Streetwise, Verkeersouders, Alcohol en drugs in het verkeer, Oppoetsen en bijtanken, Training veilig landbouwverkeer, Scootmobielcursus, Seniorenbeurs mobiliteit en veiligheid.
Door de coronacrisis hebben we een aantal onderdelen niet uit kunnen voeren, met name op scholen. We hebben daarom samen, en in overleg, met de regio en de provincie meer ingezet op algemenere campagnes en gedragsbeïnvloeding via online tools.

• Verkeersveiligheid Beilervaart

Op 1 juli 2021 heeft de gemeenteraad een motie aangenomen om in overleg met aanwonenden en belanghebbenden en deskundigen een oplossing in veiligheid van fietsers langs de Beilervaart zo veel mogelijk te waarborgen. de tweede helft van 2021 hebben we met verschillende belangenpartijen gesprekken gevoerd. In gezamenlijkheid hebben we denkrichtingen ontwikkeld en hebben we deze op hoofdlijnen uitgewerkt. We verwachten dat we medio 2022 een uitgewerkt plan aan de gemeenteraad kunnen voorleggen.

• Borkerhout

Samen met het burgerinitiatief Borkerhout hebben we in 2021 stappen gezet om de wijk een upgrading te geven. We hebben onder andere een enquête gehouden onder de bewoners van de wijk. De resultaten hiervan werken we uit ineen concreet plan. We verwachten dat we in de eerste helft van 2022 de resultaten aan de bewoners kunnen presenteren.

• Onderhoud wegen

In 2021 zijn o.a. de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

Bermverharding en passeerhavens:

• Het Noorden
• Kymmelswijk
• Middenlinie
• Holthe (vanaf 41 → Beilerweg)
• K. Brokweg
• Orvelterveld
• Spekdiek
• Jonkerswijk
• Evert Hendriksweg
• Leemdijk
• Rietakkersweg
• Holthe (vanaf 33 → 38)
• Westerborkerveld
• Schapendijk

Elementen onderhoud:

• Wollegras, Bovensmilde (voetpad)
• Laaghalerstraat, Hooghalen
• Stengelingstraat, Hooghalen
• Eursingerstraat, Westerbork
• Masterplan Orvelte
• Dikningestraat, Beilen
• Schoolstraat, Beilen
• Borkerhout, Westerbork
• Hamveld, Wijster

Asfaltonderhoud:

• Beilervaart, incl. bermbeton
• Suermondsweg, Smilde incl. bermbeton
• De Steegde, Hooghalen
• Westeres, Zwiggelte
• Essenmaat, Zwiggelte
• Beilerstraat Wijster
• Smilderweg, Hooghalen
• P-plaats Bernhardstraat, Smilde
• Freesvakken Beilervaart

Slijtlagen:

In 2021 hebben we een inhaal slag gemaakt, doordat in 2020 niet alle werkzaamheden  konden worden uitgevoerd door maatschappelijke ontwikkelingen, zoals meer inspraak, een langere voorbereidingstijd en de coronaperikelen. In 2021 hebben we € 550.000,- naar voren getrokken i.v.m. aanbrengen wegvak tussen brug 3 en 4 v/d Beilervaart. Dit i.v.m. de stroefheid v/h wegdek. (onveilige situatie in de wintermaanden)
Ondanks dat we een inhaalslag hebben gemaakt lukt het ons (budgettair) niet om alle maatregelen , die nodig zijn volgens de weginspecties, uit te voeren. In 2022 wordt een memo/collegevoorstel voorbereid waarom en hoe we hiermee om moeten gaan.

• Grootschalig onderhoud vijver Pinksterbloem Beilen

De vijver Pinksterbloem is eind van de vorige eeuw aangelegd bij de ontwikkeling van de woonwijk rondom de Pinksterbloem, Boterbloem, Speenkruid en Kalmoes. Met het aanpakken van grootschalig onderhoud aan de waterpartij Pinksterbloem dragen wij bij aan een prettige leefomgeving. Door een natuurlijk proces vindt er slibvorming plaats op de bodem van de vijver. In 2020 zijn de voorbereidingen gestart voor het baggeren van dit slib en in 2021 is de uitvoering gestart. Dit vond plaats na overleg met de buurt. In maart 2022 zijn alle werkzaamheden afgerond, inclusief het aanleggen van een natuurvriendelijke oever langs de Linthorst Homanweg. Met het afronden van het groot onderhoud aan de vijver Pinksterbloem wordt een positieve bijdrage geleverd aan een betere biodiversiteit en een betere doorstroming van het oppervlaktewater.